کدایگنایتر یا لاراول؟ (یا به قول فرنگی­ها Laravel‌ vs CI)

پیش‌نوشت: این نوشته یه نوشته ی تخصصی نیست، فقط نظر شخصی خودمه.

من مدتی با کدایگنایتر رفیق گرمابه و گلستان بودم و روزهای زیادی رو باهاش سر کردم و به نوعی میشه گفت که یار غارم بود! البته نه اینکه الان نباشه! چون هنوز هم که هنوزه بعضی از کارهام رو با اون انجام میدم. خلاصه ارادتمند درست و حسابی حضرت کدایگنایتر بودم و اعتقاد و اعتماد راسخی بهش داشتم. اما از خدا که پنهون نیست، از شما چه پنهون، همیشه دلم میخواست گذری به لاراول هم داشته باشم، از بس که هی به هی آدم‌های درست و درمون راجع بهش مطلب مینوشتن و از حُسن و جمالش داد سخن می‌دادن!

القصه، بعد از مدت‌ها تصمیم گرفتم تا سفری به دنیای لاراول داشته باشم و اگه بشه با اون هم طرح دوستی بریزم. خلاصه کوله بارم رو بستم، چوب دستی سفر رو برداشتم و به سمت دنیای لاراول حرکت کردم: می‌رود راه پیوسته تا آن سو، از دری کو شد رهش آغار، می‌رود او تا کجا تا کو، من روان با او کنم آواز…!!!

قبل از تعریف کردن سفرم به دنیای لاراول، باید یه سوال ازتون بپرسم، آیا تا حالا با فریمورکی رابطه داشتید؟ یا اینکه میخواهید یکی از این دو فریمورک رو به عنوان اولین فریمورکتون انتخاب کنید؟ اگه شما با دنیای فریمورک‌ها و مفاهیم MVC غریبه هستید و تازه میخواهید به سراغشون برید، پیشنهاد من اینه: کدایگنایتر رو به عنوان رفیقتون انتخاب کنید و تو این موضوع شک نکنید!

ممکنه بپرسید چرا؟ جواب من اینه: کدایگنایتر دروازه‌ی ورودی دنیای فریمورک‌هاست. چه خوش گفت فلانی که فریمورک‌ها شهری از عجایب و غرایبند و کدایگنایتر دروازه‌ی آن است. توصیه می‌کنم به نکات زیر توجه کنید:

• لاراول خوب، ساده و سر راسته، قبول دارم! اما کدایگنایتر خیلی ساده‌تره! خیلی خیلی!
• کدایگنایتر برای راه‌اندازی تقریبا به هیچ تنظیم خاصی نیاز نداره! اما لاراول بِگی نَگی برای تازه‌کارها یخورده دردسر داره، به خصوص که قبل از نصبش باید composer نصب کنید (که البته خیلی هم خوب و کار راه‌اندازه، اما ممکنه تازه‌کارها زیاد باهاش راحت نباش و به قول یکی از بزرگان شاید تازه‌کارها باهاش هَپی نباشن).
• مستندات کدایگنایتر به طرز وحشتناکی کامل، واضح، ساده و همراه با مثال‌های کاربردیه. میشه گفت تنها مطالعه‌ی مستندات کداینگایتر شما رو به یه حرفه‌ای تو دنیای کدایگنایتر تبدیل میکنه و تقریبا همه چیز درمورد کدایگنایتر تو مستنداتش هست. مستندات کدایگنایتر ساده، مختصر، مفید و در یک کلام بسیار بسیار عالیه! اما در طرف مقابل، اگه تابحال با هیچ فریمورکی رابطه نداشتید و یهو به سراغ مستندات لاراول برید، ممکنه هاج و واج بمونید که ای خدا این دیگه چیه! مشکل اصلی اینجاست که مستندات لاراول به برخی چیزها نپرداخته و به برخی مسائل نیز اونچنان سطحی و گذری پرداخته که برای فهم اون‌ها بی‌شک نیازمند مراجعه به منابع تکمیلی دیگه‌ای خواهید داشت.

خوب پس تا اینجای کار نتیجه می‌گیریم که تازه‌کارها بهتره طرح دوستی با کدایگنایتر رو بریزند. خوب اما اگه سابقه‌ی رابطه با فریمورک‌ها رو دارید، نظر شما رو به مشاهداتم از دنیای جذاب لاراول جلب می‌کنم :دی

اگه سابقه‌ی دوستی با فریمورک‌ها رو دارید و میخواهید از بین لاراول و کدایگنایتر یکی رو انتخاب کنید، به نظرم بهتره به سراغ لاراول برید.

وقتی با کدایگنایتر روبرو میشد، حس و حال روبرو شدن با یه مرد میانسالِ آروم و متین رو دارید، که البته یه روزی برای خودش جوون پر شر و شوری بوده و هنوز هم هیشه اثراتی از اون جوونی سابق رو تو صورتش دید. میتونم اعتراف کنم متانتِ کدایگنایتر رو تو صورت هیچ فریمورک دیگه‌ای نمیتونید ببینید. کدایگنایتر ساده و خاکیه. اما وقتی به سراغ لاراول میرید، جلوی خودتون یه دخترِ شیک و پیک، خوش بَر و رو، مدرن، جذاب، باطراوت، پر انرژی و البته فهمیده و عاقل رو میبینید. حالا دیگه تو خود بخوان حدیث مفصل از این مجمل!

لاراول روتینگ (Routing) خیلی خوبی داره یا به قولی حسابی راه بلده. از این نظر تو لاراول فکر همه‌چی و همه‌جا رو کردند! به راحتی می‌تونید از طریق روتینگ به هرچیزی که دلتون میخواد برسید. می‌تونید حتی دامین‌ها و ساب‌دامین‌هاتون رو کنترل کنید و به راحتی داینامیک ساب‌دامین راه بندازید. میتونید درخواست‌های GET، POST، PUT، PATCH و DELETE رو به راحتی کنترل و مدیریت کنید. لاراول از دیدگاه روتینگی، مدرن، باشعور و باکلاسه!

لاراول یه دوست فوق‌العاده فهمیده‌ست، به طرز وحشتناکی هوش بالایی داره و شعورش رو همه‌جا به رخ آدم میکشه!! هرچی بهش بگی به طرز عجیب و غریبی میفهمه و با یه لبخند ملیح جوابت رو میده! برای درک بهتر این موضوع می‌تونید سری به Modelها و تعریف اون‌ها بزنید! به راحتی می‌تونید رابطه‌ی بین جداول پایگاه داده رو تعریف کنید و بدون دردسرِ لود کردن پی در پی مدل‌های مختلف، به اطلاعات مرتبط با هم دسترسی داشته باشید. کافیه یه مدل رو لود کنید، می‌تونید از طریق زنجیره‌ی مدل‌ها به اطلاعات مدل‌های مرتبط با اون دسترسی داشته باشید! تازه حتی می‌تونید خودتون مدل رو لود نکنید و لود کردنش رو از طریق مدل بایندینگ (Model Binding) به خود لاراول بسپرین!

لاراول یه سیستم Migration درست و حسابی برای مدیریت ساختار پایگاه داده داره. تو لاراول می‌تونید جداول پایگاه داده‌تون رو از طریق Schema Builder ایجاد کنید و تغییرات‌تون رو از هم با استفاده از همین Schema Builder کنترل کنید. از طریق Schema Builder می‌تونید ورژن‌های مختلف ساختار پایگاه داده‌تون رو کنترل کنید، جداول رو بسازید، تغییرات رو اعمال کنید و هر موقع که لازم بود تغییراتی که در ساختار پایگاه داده‌تون داده بودید رو Rollback کنید. البته کدایگنایتر هم یه نیمچه Migration داره، اما همچین چنگی به دل نمی‌زنه!

لاراول یه ابزار کار با خط فرمان به اسم Artisan داره که امکانات خوبی رو در اختیار شما قرار میده مثل ایجاد Migration، Controller، Model و غیره. همین‌طور می‌تونید از طریق Artisan به ابزارکی به اسم Tinker دسترسی داشته باشید که می‌تونید از طریق اون خیلی چیزها رو تست کنید، مثل لود کردن مدل‌ها، واکشی اطلاعات از اون‌ها و ذخیره کرده اطلاعات جدید تو اون‌ها و غیره.

به مدد قدرتِ Migration، Schema Builder و Tinker میشه ادعا کرد که وقتی با لاراول کار می‌کنید، دیگه هیچ نیازی به ابزاری مثل PhpMyAdmin ندارید!

مهم‌ترین چیزی که لاراول به ما پیشکش میکنه، آشنا کردن ما با طریقه‌ی بهتر و مدرن‌تر نوشتن کدهاست. برای افرادی مثل من، لاراول حکم یه استاد رو داره که چیزهای زیادی درمورد طریقه‌ی بهتر کد نوشتن رو بهم یاد میده.

البته این نکته رو هم در نظر داشته باشید که کدایگنایتر منابع سمت سرور به مراتب کمتری مصرف میکنه و با سرعت بیشتری به درخواست‌ها پاسخ میده و به قولی Requests per Second بیشتری داره. منطقی هم هست! لاراول کلی دنگ و فنگ داره، از قدیم هم گفتن هر که بامش بیش، برفش بیشتر! بله! پس منطقیه لاراول رم و سی پی یوی بیشتری مصرف کنه، بلاخره هر که طاووس خواهد جور هندوستان کشد! اگر امکانات دوست‌داشتنیه لاراول رو میخواهید، باید پیِ مصرف بالاش رو هم به تنتون بمالید!

البته این نکته هم ناگفته نمونه که با استفاده از Laravel Homestead می‌تونید یه HHVM برای خودتون راه بندازید و اپلیکیشن‌تون رو داخل اون اجرا کنید و از این طریق کارایی اپلیکیشنتون رو بهبود ببخشید. البته دروغ نگفته باشم، خودم تا حالا با Homestead کار نکردم تا ببینم چقدر کارایی رو افزایش میده، اما با استناد به حرف بزرگان و با درنظر گرفتن اینکه جناب فیسبوک از طرفدارهای HHVM هست، میشه نتیجه گرفت که راه انداختن HHVM می‌تونه به افزایش کارایی اپلیکیشن یا سایتتون منجر بشه.

این بود از سفر من به دنیای لاراول، که جذابیت‌هاش باعث شده فعلا مقیمش بشم! به امید روزی که بار و بندیل سفر رو ببندم و یه سری دنیای نود دات جی اس هم بزنم!

شاد باشید دوستان، شادِ شادِ شاد.

قربان شما، آمیرزا

پی‌نوشت: بعد از نوشتن این نوشته متوجه شدم به تازگی یه میکرو-فریمورک مبتنی بر لاراول منتشر شده، به اسم Lumen که فوالعاده پرفرمنس خوبی داره و Request per Second بالایی داره. اگه دوست دارید از لاراول استفاده کنید اما دغدغه‌ی مصرف بالاش رو دارید، بهتون توصیه می‌کنم از Lumen استفاده کنید. چیز خوبیه و امکانات خوبی هم داره.